Midden in de wijk Goes-West ligt een stuk grond waar de bewoners zich niets aantrekken van de wereld om hen heen. Van 1886 tot 1989 kregen rooms-katholieken hier hun laatste rustplaats. Terwijl Goes groeide en de huizen het kerkhof insloten bleef deze plek een oase van rust. En een bron van inspiratie voor stadsarchivaris Frank de Klerk.
Video https://www.omroepzeeland.nl/nieuws/121306/Begraafplaats-Goes-West-lijkt-wel-een-wedstrijd-van-steenhouwers
Wanneer je voor het kerkhof staat zie je een imposant hekwerk vol met symbolische elementen die refereren aan de dood, zoals bijvoorbeeld de Ouroboros. Een oud symbool van een slang die zijn eigen staart op eet. Het symboliseert de cyclus van de natuur, het eeuwige terugkeren en de eenheid van alles.
Memento Mori
Daarnaast worden er twee zeisen afgebeeld, doodshoofden en zandlopers en lees je de tekst 'Memento Mori'. "En als je al die prachtige elementen ziet, kan het niet anders zijn dan dat je voor de ingang van een begraafplaats staat."
Het hek van de begraafplaats (foto: Omroep Zeeland)
Sleutel van Petrus
Het kerkhof is een langwerpig terrein met ovale vormen en volgens De Klerk is dat een bewuste keuze geweest. "Het kerkhof is ontworpen door de rooms-katholieke architect Mudde uit Goes. Als je op de oude plattegrond kijkt dan zie dat die ovale vorm lijkt op een sleutel. En dat kan natuurlijk maar één sleutel zijn. Het is de sleutel van Petrus die mensen binnenlaat in de hemel."
Het is inmiddels al ruim 30 jaar geleden dat er voor het laatst een begrafenis was op het rooms-katholieke kerkhof. De wetgeving werd namelijk aangepast en begraafplaatsen moesten buiten de bebouwde kom komen te liggen. Sindsdien worden Goesenaren begraven op de algemene begraafplaats of gecremeerd.
Het is een plek waar je de drukte van de stad kan ontlopen en de stilte kan opzoeken."
Het kerkhof heeft zijn functie als begraafplaats dus verloren en wordt momenteel alleen nog onderhouden door de gemeente. Volgens De Klerk is het kerkhof in een zeer goede staat en is het een plek waar je de drukte van de stad kan ontlopen. "Je kan hier genieten van de stilte en mijmeren over het feit dat alles vergankelijk is."
Langzaam ingesloten
Het feit dat het kerkhof midden een woonwijk ligt en dat er rondom overal huizen staan is wel heel bijzonder. "Maar de geschiedenis leert ons dat hij gesticht is door de roomse parochie in Goes op een braakliggend stuk land aan één van de Poelwegen buiten de stad. Een ideale plek voor een begraafplaats destijds." Maar begin vorige eeuw breidde Goes zich uit en werd het kerkhof langzaam ingesloten door woonhuizen en bedrijfspanden.
Een aantal graven op de begraafplaats (foto: Omroep Zeeland)
Volgens De Klerk is het typisch een rooms-katholieke begraafplaats met veel pracht en praal en uiterlijk vertoon. "Het lijkt wel een wedstrijd van steenhouwers die allemaal het mooiste grafmonument wilden maken. Maar er is er eentje die er uitspringt en dat is het grafmonument dat gemaakt is door steenhouwer Charles Boosten in 1910 voor zijn overleden vrouw.
Bidprentje als grafmonument
Boosten heeft namelijk een bestaand plaatje van een bidprentje driedimensionaal gemaakt. "Het symbool is erg bekend in de 19e eeuw binnen de katholieke gemeenschap. Een engeltje die rust in vrede schrijft op een steenblok met natuurlijk het kruis met lauwerkrans. Het is echt van een ongekende schoonheid."
Een grafmonument op de begraafplaats (foto: Omroep Zeeland)
Goes-West ondervindt de laatste decennia een ware metamorfose. Woningen worden gesloopt, gerenoveerd en er vindt nieuwbouw plaats. In dit Masterplan Goes-West speelt het kerkhof ook een rol. Wat er precies met de begraafplaats in de toekomst gaat gebeuren is nog niet zeker. Maar volgens De Klerk wordt hier zorgvuldig en met veel eerbied voor de overledenen mee omgegaan.
